Sektor kesihatan Malaysia telah menghadapi banyak cabaran dalam beberapa tahun kebelakangan, salah satunya ialah kekurangan profesional kesihatan yang berterusan yang telah menyebabkan ketidakseimbangan dalam pengagihan staf perubatan di seluruh negara. Sejak pelantikannya semula sebagai Menteri Kesihatan Malaysia pada Disember 2023, Datuk Seri Dr Dzulkefly Ahmad telah memperkenalkan banyak inisiatif untuk meningkatkan sistem kesihatan negara, termasuk beberapa yang bertujuan untuk menangani cabaran sumber manusia. Walaupun inisiatif ini mencerminkan komitmen untuk kemajuan, mereka telah membangkitkan pelbagai reaksi dari pelbagai pihak yang berkepentingan.
Transformasi Kesihatan Digital
Dr Dzulkefly telah memperjuangkan digitalisasi perkhidmatan kesihatan, terutamanya melalui sistem ‘Satu Individu Satu Rekod’. Inisiatif ini bertujuan untuk mencipta rekod perubatan elektronik yang boleh diakses di seluruh kemudahan kesihatan kerajaan dan swasta, meningkatkan keberkesanan penghataran kesihatan. Namun, kejayaan sistem seperti ini bergantung pada infrastruktur yang kukuh, keselamatan data, dan latihan staf kesihatan untuk menggunakan alat digital dengan berkesan. Memastikan akses yang adil kepada teknologi dan menangani perbezaan potensial antara kemudahan kesihatan bandar dan luar bandar juga merupakan pertimbangan kritikal.
Pendekatan Kesihatan Berasaskan Nilai
Dalam usaha untuk mengawal kos perubatan meningkat, terutamanya di hospital swasta, Dr Dzulkefly telah menyokong model penghantaran kesihatan berasaskan nilai pada November 2024. Pendekatan ini menekankan pembayaran untuk hasil kesihatan daripada jumlah perkhidmatan yang disediakan, bertujuan untuk meningkatkan kualiti perawatan sambil menguruskan perbelanjaan. Walaupun niat itu terpuji, pelaksanaan prakitikal kesihatan berasaskan nilai memerlukan metrik yang komprehensif untuk mengukur hasil kesihatan dengan tepat, kerjasama di kalangan penyedia perkhidmatan kesihatan yang pelbagai, dan peralihan budaya ke arah perawatan pencegahan. Sokongan pihak berkepentingan dan latihan yang mencukupi adalah penting untuk kejayaan model ini, kedua-duanya harus menjadi pertimbagan Dr Dzulkefly sebelum seseorang dapat menilai kejayaan dan keberkesanan pelaksanaan yang berani seperti ini.
Inisiatif Kesihatan Paru-Paru Kebangasaan
Dilancarkan pada June 2024, Inisiatif Kesihatan Paru-Paru Kebangsaan memberi tumpuan kepada pencegahan dan kawalan barah paru-paru, dengan langkah kawalan tembakau yang diperkuatkan yang menargetkan rokok elektronik di kalangan belia. Ini menangani kebimbangan kesihatan awam yang mendesak, memandangkan kenaikan global dalam vaping di kalangan remaja. Pelaksanaan undang-undang yang berkesan, kempen pendidikan awam, dan sokongan untuk program berhenti merokok adalah komponen yang penting. Menglibatkan sekolah, komuniti,dan penyedia perkhidmatan kesihatan dalam usaha ini dapat meningkatkan impaknya, yang Kementerian Kesihatan dapat mempertimbangkan dan menyelidiki lebih lanjut.
Kebimbangan Pekerja Kesihatan
Salah satu inisiatif yang paling kontroversu diumumkan oleh Dr Dzulkefly sejak pelantikannya adalah cadangan untuk melaksanakan minggu kerja 45 jam untuk jururawat, peningkatan daripada purata 42 jam sebelumnya. Menteri Kesihatan menyatakan bahawa perubahan ini tidak akan mengganggu kesejahteraan atau keseimbangan kerja-hidup jururawat, kerana ia termasuk rehat satu jam sehari untuk makan dan sembahyang. Namun, dasar ini telah menghadapi tentangan yang ketara dari pelbagai persatuan jururawat.
Sebuah gabungan yang terdiri daripada Kesatuan Jururawat Melayu, Persatuan Jururawat Malaysia, dan kumpulan lain telah berhujah bahawa tambahan jam dapat memburukkan kekurangan staf, meningkatkan keletihan, dan mempengaruhui perawatan pesakit secara negatif. Mereka menekankan bahawa banyak jururawat sudah bekerja melebihi 45 jam kerana shift berganda dan kekurangan staf, dan basar baru ini mungkin menyebabkan peletakan jawatan besar-besaran. Perdebatan semakin hangat dengan perbincangan tentang praktiknya sistem shift baru. Menteri Kesihatan Dr Dzulkefly menjelaskan bahawa walaupun minggu kerja rasmi akan manjadi 45 jam, waktu kerja sebenar, termasuk rehat, akan manjadi 40 jam. Beliau menyatakan bahawa di bawah sistem sebelumnya, jururwat bekerja 42 jam tanpa rehat yang ditetapkan untuk makan atau sembahyang. Walaupun ada melaksanakan dasar ini telah menyebabkan perasaan tidak puas dan kebimbangan di kalangan pekerja kesihatan. Kekakuan minggu kerja 45 jam tidak sejalan dengan sifat dinamik dan berterusan perkhidmatan kesihatan, yang memerlukan pola shift yang fleksibel untuk memastikan perawatan pesakit yang tidak terganggu. Sebagai tindak balas kepada ketidakpuasan yang semakin meningkat, Kementerian Kesihatan telah mencari moratorium pada pelaksanaan minggu kerja 45 jam, menunjukkan kesediaan untuk terlibat dalam perbincangan lebih lenajut dengan pihak berkaitan untuk menangani kebimbangan yang dikemukakan.
Inisiatif Dr Dzulkefly mencerminkan pendekatan proaktif untuk menangani cabaran yang pelbagai dalam sistem kesihatan Malaysia. Walaupun matlamatnya terpuji, kejayaan dasar ini bergantung pada pelaksanaan yang teliti, penglibatan pihak yang berkepentingan yang inklusif, dan penilaian berterusan. Mencapai keseimbangan anatara objektif dasar dan realiti praktikal yang dihadapi oleh profesional kesihatan bukanlah tugas yang mudah, tetapi usaha Dr Dzulkefly dan Kementerian untuk mencipta persekitaran kesihatan yang berkelanjutan dan berkesan adalah terpuji.
Admin’s note: This is a reader’s submission.